Spotkanie z Marianem Sworzniem
18 stycznia w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej gościliśmy pisarza Mariana Sworznia. Tematem rozmowy była publikacja najnowszej książki autora Czarna ikona. Biełomor. Kanał Białomorski. Dzieje. Ludzie. Słowa, która ukazała się w październiku 2017 roku nakładem wydawnictwa "Sic!".
Na wstępie spotkania dr hab. Anna Skotnicka w kilku słowach przedstawiła dotychczasowy dorobek Mariana Sworznia, który obejmuje m.in. sztukę Czaadajew (2007), powieść Melancholia w Faustheim. Powieść o rewolucji w Monachium (2008), a także książki Prywatny dziennik ustaw, „Dezyderata”. Dzieje utworu, który stał się legendą oraz eseje z podróży na Ukrainę śladami Mikołaja Gogola Opis krainy Gog, za które otrzymał w 2012 roku Nagrodę Literacką Gdynia.
Następnie głos zabrał nasz gość, który opowiedział o tym, jak powstała Czarna Ikona. Praca nad tomem zajęła około pięciu lat. W tym czasie pisarz poszukiwał ocalonych przed zniszczeniem wydań Księgi Kanału Białomorsko-Bałtyckiej z 1933 roku, prowadził badania literackie i historyczne, odwiedzał terytorium Kanału Białomorskiego. Czarna Ikona — zwieńczenie wielu lat pracy i poszukiwań — jest obszernym komentarzem do Księgi, zbiorem biografii jej autorów oraz wnikliwym studium historycznym na temat powstania Kanału Białomorskiego.
W dalszym ciągu spotkania odbyła się dyskusja z udziałem pracowników oraz studentów Instytutu. Autor chętnie odpowiadał na pytania, dotyczące szczegółów pracy nad tomem oraz podróży do Rosji. Rozmowa niejednokrotnie dotykała tematu tragicznej historii ZSRR. Razem ze swoimi rozmówcami pisarz podejmował próby oceny zjawisk staliznimu, ale i tym razem — podobnie jak na kartach swojej książki — był ostrożny w wydawaniu osądów. Według słów Mariana Sworznia – już sam tytuł tomu sugeruje określoną interpretację historii: wyrażenie „czarna ikona” to przeciwieństwo prawosławnej „złotej ikony”, będącej w kulturze wyidealizowanym obrazem świata.
Gabriela Nowak